LỜI DẠY CỦA ARAKA (Arakenanusasani Sutta, Aṅguttara Nikāya VII.70)

LỜI DẠY CỦA ARAKA

(Arakenanusasani Sutta, Aṅguttara Nikāya VII.70)

Này chư tỳ khưu, thuở nọ có một vị giáo chủ tên Araka, người không còn tham đắm hạnh phúc trần gian. Ông có đến 500 đệ tử và ông dạy các đệ tử như sau:

– Này các vị bà la môn, kiếp người thật ngắn ngủi, hạn hẹp, đầy căng thẳng và nhiều lo âu. Hãy khôn ngoan quán tưởng điều này. Hãy làm điều thiện lành, sống đời phạm hạnh. Bởi lẽ khi sinh ra, chẳng ai thoát khỏi cái chết.

Này các vị bà la môn, giọt nước trên đầu ngọn cỏ nhanh chóng bốc hơi dưới ánh nắng mặt trời, chẳng thể tồn tại lâu. Như giọt nước, kiếp người thật ngắn ngủi, hạn hẹp, đầy căng thẳng và nhiều lo âu. Hãy khôn ngoan quán tưởng điều này. Hãy làm điều thiện lành, sống đời phạm hạnh. Bởi lẽ khi sinh ra, chẳng ai thoát khỏi cái chết.

Khi có cơn mưa to nặng hạt, những bong bóng trên mặt nước nhanh chóng tan biến, chẳng thể tồn tại lâu. Như những bong bóng nước, kiếp người thật ngắn ngủi, hạn hẹp, đầy căng thẳng và nhiều lo âu. Hãy khôn ngoan quán tưởng điều này. Hãy làm điều thiện lành, sống đời phạm hạnh. Bởi lẽ khi sinh ra, chẳng ai thoát khỏi cái chết.

Một lằn được vẽ trên nước bằng một cọng cây tan nhanh, chẳng thể tồn tại lâu. Như lằn vẽ trên nước tan nhanh, kiếp người thật ngắn ngủi, hạn hẹp, đầy căng thẳng và nhiều lo âu. Hãy khôn ngoan quán tưởng điều này. Hãy làm điều thiện lành, sống đời phạm hạnh. Bởi lẽ khi sinh ra, chẳng ai thoát khỏi cái chết.

Khi nước từ núi cao tuôn xuống, nó chảy xiết cuốn theo mọi thứ. Dòng nước tuôn ào ạt, chảy liên tục mà chẳng hề dừng lại dù trong khoảnh khắc, chốc lát hay chỉ một sát na. Như dòng nước từ cao tuôn xuống, kiếp người thật ngắn ngủi, hạn hẹp, đầy căng thẳng và nhiều lo âu. Hãy khôn ngoan quán tưởng điều này. Hãy làm điều thiện lành, sống đời phạm hạnh. Bởi lẽ khi sinh ra, chẳng ai thoát khỏi cái chết.

Một người khỏe mạnh có thể phun nước bọt nơi đầu lưỡi ra ngoài mà chẳng cần ráng sức. Như miếng nước bọt, kiếp người thật ngắn ngủi, hạn hẹp, đầy căng thẳng và nhiều lo âu. Hãy khôn ngoan quán tưởng điều này. Hãy làm điều thiện lành, sống đời phạm hạnh. Bởi lẽ khi sinh ra, chẳng ai thoát khỏi cái chết.

Miếng thịt ném vào cái chảo và đun nóng cả ngày sẽ nhanh chóng biến mất, không tồn tại lâu. Như miếng thịt (biến mất, không tồn tại lâu), kiếp người thật ngắn ngủi, hạn hẹp, đầy căng thẳng và nhiều lo âu. Hãy khôn ngoan quán tưởng điều này. Hãy làm điều thiện lành, sống đời phạm hạnh. Bởi lẽ khi sinh ra, chẳng ai thoát khỏi cái chết.

Như con bò bị dẫn đến lò mổ, mỗi bước đi là mỗi bước đến gần lò mổ, đến gần cái chết. Như con bò sắp bị mổ thịt, kiếp người thật ngắn ngủi, hạn hẹp, đầy căng thẳng và nhiều lo âu. Hãy khôn ngoan quán tưởng điều này. Hãy làm điều thiện lành, sống đời phạm hạnh. Bởi lẽ khi sinh ra, chẳng ai thoát khỏi cái chết.

Vào lúc đó ¹Vào thời vị giáo chủ Araka sống., này các tỳ khưu, tuổi thọ con người là 60.000 năm, các cô gái lập gia đình lúc 500 tuổi. Và vào lúc đó, chỉ có sáu điều đau khổ trong đời là lạnh, nóng, đói, khát, đi đại tiện và tiểu tiện ²Theo kinh Cakkavatti Sīhanāda, khi con người có tuổi thọ 80.000 năm, phụ nữ sẽ lập gia đình ở tuổi 500. Và lúc đó chỉ có ba loại đau khổ là tham ái (icchā), đói (anasana) và già (jarā).. Dù con người sống lâu với rất ít đau khổ trong đời như thế, nhưng vị thầy Araka dạy các đệ tử rằng:

“Này các vị bà la môn, kiếp người thật ngắn ngủi, hạn hẹp, đầy căng thẳng và nhiều lo âu. Hãy khôn ngoan quán tưởng điều này. Hãy làm điều thiện lành, sống đời phạm hạnh. Bởi lẽ khi sinh ra, chẳng ai thoát khỏi cái chết”.

Này các tỳ khưu, giờ đây, một người nên nói với lời lẽ chân thật rằng: “Kiếp người thật ngắn ngủi, hạn hẹp, đầy căng thẳng và nhiều lo âu. Hãy khôn ngoan quán tưởng điều này. Hãy làm điều thiện lành, sống đời phạm hạnh. Bởi lẽ khi sinh ra, chẳng ai thoát khỏi cái chết”.

Này các tỳ khưu, giờ đây, một người trường thọ có thể sống đến 100 năm hay hơn. Sống 100 năm, người này trải qua 300 mùa gồm 100 mùa lạnh, 100 mùa nóng và 100 mùa mưa. Trải qua 300 mùa là người này sống được 1.200 tháng gồm 400 tháng lạnh, 400 tháng nóng và 400 tháng mưa. Sống được 1.200 tháng, người này trải qua 2.400 lần nửa tháng gồm 800 nửa tháng trong mùa lạnh, 800 nửa tháng trong mùa nóng, 800 nửa tháng trong mùa mưa.

Sống được 2.400 lần nửa tháng là người này trải qua 36.000 ngày gồm 12.000 ngày lạnh, 12.000 ngày nóng và 12.000 ngày mưa. Sống 36.000 ngày, người này ăn 72.000 bữa gồm 24.000 bữa trong mùa lạnh, 24.000 bữa trong mùa nóng và 24.000 bữa trong mùa mưa. Và có những trở ngại khiến (người ta) không ăn được: vì giận, vì buồn phiền, vì đau bệnh, vì giữ giới hay vì chẳng kiếm được cái gì để ăn.

Thế đó, này các tỳ khưu, ta nhận ra tuổi thọ của những người sống đến trăm năm qua những mùa mà họ sống, những tháng, những nửa tháng, ngày, đêm, những bữa ăn và những trở ngại khiến họ không ăn được. Bất cứ việc gì mà một vị thầy cần làm (xuất phát từ lòng bi mẫn, vì lợi lạc của đệ tử mình), ta đã làm cho các ông. Đây là những gốc cây, đây là những chỗ trống. Hãy hành thiền, này các tỳ khưu! Đừng lười biếng dễ duôi để rồi hối tiếc. Đây là lời giáo huấn của ta đến các ông.

GIẢI THÍCH:

Vị giáo chủ Araka được nói đến trong kinh này sống trong thời kỳ tuổi thọ của con người là 60.000 năm. Trong chuyện tiền thân Đức Phật (phần Araka jātaka) có nói đến vị giáo chủ tên Araka (tiền thân Đức Phật Thích Ca) người không còn tham đắm những hạnh phúc trần gian. Ông có nhiều tín đồ và ông dạy họ phát triển tâm từ để được tái sinh nơi cõi Phạm thiên. Và vị này đã tái sinh nơi đó sống đến bảy chu kỳ trái đất. Nhưng không thấy chú giải nhắc đến mối liên hệ giữa hai nhân vật Araka này.

• 1
  Vào thời vị giáo chủ Araka sống.
• 2
  Theo kinh Cakkavatti Sīhanāda, khi con người có tuổi thọ 80.000 năm, phụ nữ sẽ lập gia đình ở tuổi 500. Và lúc đó chỉ có ba loại đau khổ là tham ái (icchā), đói (anasana) và già (jarā).